De Ubuntu WeesWijzer 2025

Stemmen met wijsheid, niet met angst

Langs de snelweg wapperen de gezichten van politici. Ze glimlachen, wijzen en beloven. Het is campagnetijd.
Op tv buitelen meningen over elkaar heen, en overal duiken stemwijzers op die maar één vraag stellen: Wat wil jij?

Maar de Ubuntu-filosofie stelt een andere vraag: wat heeft het wij nodig om te bloeien?

Als corporate antropologe zie ik hoe politiek steeds meer lijkt op een markt van meningen, waarin de samenleving wordt gezien als optelsom van individuen.

Maar samenleven is geen optelsom. Het is een weefsel. En wie dat weefsel te strak trekt of laat rafelen, verliest de samenhang.

Daarom deze Ubuntu WeesWijzer: geen politieke analyse, maar een moreel, ecologisch en sociaal kompas. Een gids om te stemmen met wijsheid in plaats van angst.

De wijsheid van verbonden leven

We leven in een tijd van grote tegenstellingen: groeiende ongelijkheid, druk op de zorg, onbetaalbare huizen, uitgeputte aarde. Partijen beloven oplossingen, maar zelden herstel van samenhang.

“ De echte vraag is niet: wie heeft gelijk? Maar: hoe blijven we verbonden?”

De zeven Wijsheden van Ubuntu, zoals ik ze heb geformuleerd, vormen samen een ander soort stemwijzer.
Eén die vraagt niet wat goed is voor mij, maar wat goed is voor ons allemaal.

De zeven Wijsheden van Ubuntu

1. Alles en iedereen is met elkaar verbonden

Elke beleidskeuze heeft gevolgen voor het geheel. Een beslissing over stikstof raakt ook gezondheid, werkgelegenheid, voedselzekerheid en natuur. Een economisch plan raakt klimaat, zorg en toekomst.
Wijs stemmen betekent zien hoe alles met elkaar verweven is en dat de scheidslijn tussen mens en planeet een illusie is.

2. Zorg voor elkaar en maak het verschil

Zorg is geen kostenpost, maar de morele ruggengraat van een samenleving. Van kinderopvang tot mantelzorg, van onderwijs tot ouderenzorg: hier wordt de ziel van een land zichtbaar.
Wie wijs stemt, vraagt niet: wat kost het? maar wat is het ons waard om mens te blijven?

3. Geef steun als iemand even verdwaald is

In elk systeem vallen mensen tussen wal en schip. Wie wijs is, kijkt niet weg.
Een samenleving die de ander opvangt, voorkomt radicalisering, armoede en verlies van vertrouwen. Ubuntu herinnert ons eraan: niemand redt het alleen.

4. Zeg sorry als dat nodig is

Echte leiders en samenlevingen kunnen erkennen dat ze fouten hebben gemaakt.
Of het nu gaat over beleid dat niet werkte, ongelijkheid, koloniale erfenissen of klimaatvervuiling: herstel begint bij erkenning. ‘Sorry’ is geen teken van zwakte, maar van beschaving.

5. Samen kom je verder

In een tijd waarin iedereen zijn eigen waarheid verdedigt, is samenwerking een daad van moed. Wijsheid vraagt coalities, geen loopgraven.
Kijk naar partijen en stromingen die bruggen slaan, tussen stad en platteland, jong en oud, rijk en arm. Wie kiest voor samenwerking, kiest voor toekomst.

6. Respect voor alles wat leeft

We hebben te lang gedaan alsof de aarde ons bezit was. Maar respect betekent: handelen in dienst van het leven, niet ten koste ervan.
Wijs stemmen is ook ecologisch stemmen. Voor schone lucht, schoon water, gezonde grond en ruimte voor dieren. Niet omdat het modieus is, maar omdat het noodzakelijk is om te overleven.

7. Iedereen hoort erbij

Uitsluiting is de ziekte van deze tijd. Of het nu gaat om vluchtelingen, jongeren zonder kans, mensen met een beperking, of ouderen die niet meer meetellen: een samenleving die mensen buitensluit, verliest haar menselijkheid.

Ubuntu zegt: Zolang één mens buiten de kring valt, is de kring niet compleet.

Wijsheid is beseffen dat menselijkheid pas groeit, als niemand meer aan de rand hoeft te staan.

De vraag die overblijft: wie betaalt dat?

Ik hoor het overal: Wie gaat dat betalen?
Een begrijpelijke vraag, maar zelden de juiste.
Want als we níet investeren in zorg, in de aarde, in kinderen, dan betaalt straks het kind de rekening. Letterlijk.
In dorre grond, uitgebluste leraren, vermoeide zorgverleners, stille speelplaatsen en verdwijnende hoop.

Wijsheid rekent anders.
Ze telt niet in kwartaalcijfers, maar in generaties.
Ze weet dat het enige wat werkelijk onbetaalbaar is,
het leven zelf is. Als we het de kans geven te ademen, te dragen en door te geven.

Tot slot

De Ubuntu WeesWijzer vraagt niet op wie je stemt, maar waar vanuit je stemt. Niet vanuit angst, maar vanuit verbondenheid. Niet voor jezelf alleen, maar voor ons allemaal.

Want elke stem is een keuze voor de wereld die je wilt doorgeven.
Aan je kinderen.
Aan de aarde.
Aan elkaar.

De Ubuntu WeesWijzer: een stem voor het wij.

🙋‍♀️ Sawubona! Ik ben Leontine van Hooft
🧠 Spreker, corporate antropoloog, auteur en B Corp ondernemer
🌍 Ubuntu – Ik ben, omdat Wij zijn en de Planeet is
📚 Prijswinnend auteur van 3 managementboeken en 3 kinderboeken over Ubuntu en Ubuntu leiderschap (Verkrijgbaar in NL & EN)
✨Bedenker van Ubuntopia®, Ubuntu voor kinderen
🗣 Boek mijn lezingen en masterclasses voor jouw congres via www.leontinevanhooft.nl