Hoe Ubuntu het Nationaal Burgerberaad Klimaat de weg kan wijzen

Toen ik hoorde over het Nationaal Burgerberaad Klimaat dat in Nederland is opgestart, voelde ik een sprankeling van hoop. Een initiatief dat mensen uitnodigt om samen na te denken over klimaatbeleid, raakt aan de kern van wat Ubuntu betekent: “Ik ben, omdat wij zijn en omdat de planeet is.” Het benadrukt de onderlinge afhankelijkheid van mensen, de gemeenschap en onze planeet. Maar hoe zou dit beraad een nog diepere betekenis kunnen krijgen door de inzichten van de LeKgotla-methode?

De LeKgotla is een eeuwenoude Afrikaanse methode van volksraadpleging, geworteld in de Ubuntu-filosofie. Het is een plaats van overleg, waar iedereen wordt uitgenodigd om te spreken en te luisteren. Het doel? Tot een gemeenschappelijk gedragen besluit komen dat het welzijn van de hele gemeenschap dient. Deze methode kent geen hiërarchie van stemmen; iedere stem telt, ongeacht je achtergrond of status. Dit is precies wat een burgerberaad nodig heeft om effectief en authentiek te zijn.

Wat kunnen we leren van de LeKgotla?

1. Gelijkwaardigheid in dialoog

In de LeKgotla is er een diepe nadruk op het luisteren naar elkaar. Geen enkel inzicht wordt over het hoofd gezien, en juist door deze gelijkwaardigheid ontstaan oplossingen die niet alleen rationeel, maar ook sociaal en emotioneel gedragen worden. Voor het Nationaal Burgerberaad Klimaat betekent dit dat de gesprekken niet gedomineerd mogen worden door experts of politieke voorkeuren. Laat de stem van de boer, de student, de ondernemer en de grootouder even belangrijk zijn als die van de beleidsmaker.

2. Holistische benadering

De LeKgotla ziet de wereld niet in losse problemen, maar in samenhang. Klimaatverandering gaat niet alleen over CO2-uitstoot, maar raakt aan voedselzekerheid, sociale rechtvaardigheid en onze relatie met de natuur. Het burgerberaad kan dit principe omarmen door deelnemers te stimuleren om verbindingen te leggen tussen duurzaam reizen, circulariteit en consumptie. Dit zorgt voor een visie die verder reikt dan technische oplossingen en onze levensstijl op een diepere manier transformeert.

3. Collectieve verantwoordelijkheid

Bij de LeKgotla ligt de nadruk op verantwoordelijkheid. Wat we bespreken, is niet alleen een abstract plan; het vraagt om persoonlijke en gezamenlijke inzet. Het burgerberaad kan deze kracht benutten door elke deelnemer te inspireren om ambassadeur te worden van de afspraken die zij samen maken. Niet als verplichting, maar als een eerlijke en duurzame keuze voor toekomstige generaties.

Hoe kan de LeKgotla-methode concreet worden toegepast?

• Creëer een ‘cirkel van dialoog’: 
  Laat deelnemers niet alleen in plenaire sessies discussiëren, maar werk met kleinere cirkels waarin veiligheid en intimiteit worden gecreëerd. Dit nodigt uit tot diepere gesprekken en meer persoonlijke inbreng.
  
• Gebruik verhalen als kracht: 
  In de Afrikaanse traditie zijn verhalen een krachtige manier om wijsheid te delen. Vraag deelnemers om verhalen te vertellen over hoe klimaatverandering hun leven heeft geraakt of hoe zij al bijdragen aan een duurzame toekomst. Dit verbindt hoofd en hart.
  
• Besluitvorming via consensus: 
  In plaats van te stemmen, kan het beraad streven naar consensus. Dit vraagt tijd, maar het resultaat is sterker omdat het gedragen wordt door de hele groep.

De kracht van Ubuntu in klimaatbeleid

Het Nationaal Burgerberaad Klimaat biedt een unieke kans om niet alleen beleid te maken, maar ook een gemeenschap te smeden die verantwoordelijkheid draagt voor onze planeet. Door de principes van Ubuntu en de LeKgotla-methode te integreren, kunnen we de grenzen van onze individuele belangen overstijgen en een werkelijk inclusieve en rechtvaardige aanpak ontwikkelen.

Het is tijd dat we ons niet alleen afvragen: “Wat kan ik doen om het klimaat te helpen?” maar ook: “Wat kunnen wij samen doen om de aarde te beschermen voor onszelf en de generaties na ons?” Ubuntu wijst ons de weg.

Benieuwd naar wat de LeKgotla-methode voor jou of jouw organisatie kan betekenen? Ontdek het zelf en maak kennis met deze krachtige aanpak! Meer info vind je op: www.leontinevanhooft.nl/masterclas-vergaderkring.

🙋‍♀️ Sawubona! Ik ben Leontine van Hooft
🧠 Spreker, corporate antropoloog, auteur en B Corp ondernemer
🌍 Ubuntu – Ik ben, omdat Wij zijn en de Planeet is
 📚 Prijswinnend auteur van 3 managementboeken en 3 kinderboeken over Ubuntu en Ubuntu leiderschap (Verkrijgbaar in NL & EN)
🗣 Je kunt mij boeken voor: lezingen, masterclasses en theatercolleges over Ubuntu leiderschap en leren hoe je een innovatieve en veilige organisatie wordt die er toe wil doen